မြန်မာငလျင်ကယ်ဆယ်ရေးလုပ်ငန်းတွင် AI နှင့် ဂြိုလ်တုနည်းပညာများက အကူအညီပေးခဲ့

Image: Jiang Chao/Xinhua via AP

သောကြာနေ့က မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ ဒုတိယအကြီးဆုံး မန္တလေးမြို့မှာ လှုပ်ခတ်သွားခဲ့တဲ့ အင်အား ရစ်ခ်ျတာစကေး ၇.၇ အဆင့်ရှိတဲ့ငလျင်ဗဟိုချက်နဲ့ မဝေးလှနေရာကို စနေနေ့ မိုးလင်းချိန်မှာ ဂြိုလ်တုတစ်လုံးက သူ့ရဲ့ အဝေးရိုက်ကင်မရာနဲ့ ချိန်ရွယ်ရိုက်ကူးသွားခဲ့ပါတယ်။

Image: Myo Kyaw Soe/Xinhua via AP

ဒီလိုဓာတ်ပုံတွေရိုက်ကူးရခြင်းဟာ ကူညီကယ်ဆယ်ရေးအဖွဲ့တွေအတွက် အဆောက်အဦတွေ ဘယ်လောက် ပြိုကျပျက်စီးသွားလဲ (ဒါမှမဟုတ်) အကြီးအကျယ် ပျက်စီးသွားလဲဆိုတာကို မြန်မြန်ဆန်ဆန် အကဲဖြတ်နိုင်ဖို့နဲ့ ကယ်ဆယ်ရေးအဖွဲ့တွေ အများဆုံးသွားရောက်ဖို့ လိုအပ်နေတဲ့နေရာတွေကို သိရှိနိုင်ဖို့အတွက် ဉာဏ်ရည်တုနည်းပညာနဲ့ ပေါင်းစပ်ထားတဲ့ ပုံရိပ်တွေကို ဖမ်းယူပေးဖို့ ဖြစ်ပါတယ်။

စစခြင်းမှာ အဆင့်မြင့် ကွန်ပျူတာအမြင် (computer vision) က အလုပ်မဖြစ်ခဲ့ပါဘူး။

"ဒီအခြေအနေမှာ အကြီးမားဆုံး စိန်ခေါ်မှုက တိမ်တွေပါပဲ" လို့ Microsoft ရဲ့ အကြီးတန်း ဒေတာသိပ္ပံပညာရှင်ဖြစ်သူ Juan Lavista Ferres က ပြောပါတယ်။ "ဒီနည်းပညာဟာ တိမ်တွေကို ဖောက်ထွင်းပြီး ကြည့်လို့မရပါဘူး" လို့ သူကဆိုပါတယ်။

တိမ်တွေရွေ့လျားသွားတဲ့အခါ ဆန်ဖရန်စစ္စကိုအခြေစိုက် Planet Labs ရဲ့ နောက်ထပ် ဂြိုလ်တုတစ်လုံးက ကောင်းကင်ပုံရိပ်တွေကို ဖမ်းယူပြီး Microsoft ရဲ့ လူသားအကျိုးပြု AI for Good Lab ဆီကို ပို့ပေးဖို့ နောက်ထပ် နာရီအနည်းငယ်ခန့် အချိန်ယူခဲ့ရပါတယ်။ အဲဒီအချိန်မှာ ဝါရှင်တန်ပြည်နယ်၊ Redmond မှာရှိတဲ့ Microsoft ရဲ့ ရုံးချုပ်မှာ သောကြာနေ့ ည ၁၁ နာရီလောက် ရှိနေပါပြီ။ Microsoft ဝန်ထမ်းအဖွဲ့တစ်ဖွဲ့က ဒေတာတွေကို စောင့်ဆိုင်းနေခဲ့ပါတယ်။

AI for Good Lab ဟာ ၂၀၂၃ ခုနှစ်က လစ်ဗျားမှာရေလွှမ်းမိုးမှု (ဒါမှမဟုတ်) ဒီနှစ် လော့စ်အိန်ဂျလိစ်တောမီးလောင်မှုတွေကို ခြေရာခံပြီး ဒီလို AI အကူအညီနဲ့ ပျက်စီးဆုံးရှုံးမှုကို အကဲဖြတ်ပေးတာတွေကို ဆောင်ရွက်ခဲ့ဖူးပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ဘယ်မြင်ကွင်းဒေတာကိုမဆို လုပ်ဆောင်နိုင်တဲ့ စံပြု AI computer vision မော်ဒယ်ကို အားကိုးရမယ့်အစား မန္တလေးမြို့အတွက် သီးသန့်ဖန်တီးထားတဲ့ ဗားရှင်းတစ်ခုကို တည်ဆောက်ခဲ့ရပါတယ်။

"ကမ္ဘာကြီးက အရမ်းကွဲပြားလွန်းပါတယ်၊ သဘာဝဘေးအန္တရာယ်တွေကလည်း အရမ်းကွဲပြားလွန်းပါတယ်၊ ဂြိုလ်တုတွေကနေ ရရှိတဲ့ ပုံရိပ်တွေကလည်း အခြေအနေတိုင်း အရမ်းကွဲပြားလွန်းပါတယ်" လို့ Lavista Ferres က ဆိုပါတယ်။ ဥပမာအားဖြင့် မီးတွေဘယ်မှာလောင်နိုင်တယ်ဆိုတာကို ခန့်မှန်းဖို့လွယ်တယ်ဆိုပေမယ့် ငလျင်တစ်ခုကတော့ မြို့တစ်ခုလုံးကို သက်ရောက်မှုရှိတာဖြစ်ပါတယ်" လို့ သူက ဆိုပါတယ်။ ကူညီမှုတွေ ဘယ်မှာလိုအပ်တယ်ဆိုတာကို ချက်ချင်းသိဖို့ ပိုခက်ခဲနိုင်ပါတယ်။

Image via AP

AI နဲ့ ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာမှုလုပ်ပြီးသွားတဲ့အခါ မန္တလေးမြို့မှာ အဆောက်အဦ ၅၁၅ လုံးဟာ ၈၀% ကနေ ၁၀၀% အထိ ပျက်စီးဆုံးရှုံးပြီး နောက်ထပ် ၁,၅၂၄ လုံးဟာ ၂၀% ကနေ ၈၀% အထိ ပျက်စီးဆုံးရှုံးကြောင်း ပြသခဲ့ပါတယ်။ ဒါက သဘာဝဘေးအန္တရာယ်ရဲ့ ကြီးမားတဲ့ အတိုင်းအတာကို ပြသခဲ့ပေမဲ့ အရေးကြီးတဲ့အချက်က ပျက်စီးဆုံးရှုံးသွားတဲ့နေရာတွေကို တိကျစွာ ဖော်ထုတ်ပေးနိုင်တာပါပဲ။

"ဒါက မြေပြင်က အဖွဲ့တွေအတွက် အရေးကြီးတဲ့ အချက်အလက်ပါ" လို့ Lavista Ferres က ဆိုပါတယ်။

Image via Planet Labs

Microsoft ကတော့ "ဒီလိုရရှိထားတဲ့အချက်အလက်တွေကို ကနဦးလမ်းညွှန်အဖြစ်သာ အသုံးပြုသင့်ပြီး ပိုမိုပြည့်စုံစွာ နားလည်ဖို့အတွက်က မြေပြင်မှာ အတည်ပြုဖို့ရာ လိုအပ်ပါလိမ့်မယ်" လို့ သတိပေးခဲ့ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ အဲဒီအတောအတွင်းမှာ နည်းပညာကုမ္ပဏီဟာ ကြက်ခြေနီအဖွဲ့လို ကူညီကယ်ဆယ်ရေးအဖွဲ့တွေကို ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာမှုရလဒ်တွေ မျှဝေပေးခဲ့ပါတယ်။

Planet Labs က သူတို့ရဲ့ ဂြိုလ်တု ၁၅ လုံးဟာ သောကြာနေ့က ငလျင်လှုပ်ပြီးကတည်းက မြန်မာနိုင်ငံနဲ့ ထိုင်းနိုင်ငံမှာ တည်နေရာ ၁၂ ခုလောက်ကို ဓာတ်ပုံရိုက်ကူးခဲ့တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

Source: The Associated Press